یو پی اس و عملکرد سرور :
یو پی اس و عملکرد سرور دارای اهمیت بسیاری است. سرور (Server) یعنی رایانهای قدرتمند که وظیفهاش «خدمترسانی» به دیگر دستگاهها (مثل کامپیوترها، موبایلها یا وبسایتها) در شبکه است. واژهی “server” از فعل serve میاد، یعنی “خدمتکردن”.
سرورها معمولاً در اتاق سرور یا دیتاسنترها نگهداری میشن.
چون نیاز به:
- تهویهی مناسب،
- برق پایدار (با UPS و ژنراتور)،
- و امنیت فیزیکی دارن.
ارتباط سرور با UPS :
چون سرورها باید همیشه روشن باشن، از UPS برای تأمین برق بدونوقفه استفاده میکنن تا حتی در لحظهی قطع برق هم کارشون ادامه پیدا کنه و اطلاعات حفظ بشه.سرورها قلب یک شبکه هستن؛ تمام دادهها، پردازشها و سرویسها روی اونها اجرا میشن.
هر لحظه قطع برق یا افت ولتاژ میتونه:
- باعث خاموشی ناگهانی بشه،
- اطلاعات ذخیرهنشده رو از بین ببره،
- و حتی به سختافزار آسیب دائمی بزنه (مثل هارد و پاور).
UPS این مشکل رو حل میکنه — چون میانجی بین برق شهری و سرور است و محافظت میکند.
اصل رابطه بین سرور و UPS:
۱. تأمین برق بدون وقفه (Uninterruptible Power)
وظیفه اصلی UPS دقیقاً همین است:
وقتی برق شهری قطع یا نوسانی شود، فوراً بدون تأخیر به حالت باتری میرود تا سرور همچنان روشن بماند.
به این ترتیب:
- هیچ دادهای از بین نمیرود،
- هیچ سرویس شبکهای قطع نمیشود،
- کاربرها حتی متوجه قطعی برق نمیشوند.
۲. تثبیت ولتاژ و حذف نویز
سرورها به برق بسیار ثابت و تمیز نیاز دارند. نوسان کوچک در ولتاژ میتواند در:
- تغذیه پاور،
- برد اصلی،
- یا هارددیسک
اختلال ایجاد کند.
UPSهای حرفهای (نوع Online) ولتاژ ورودی را تثبیت و تصفیه میکنند. در نتیجه کیفیت جریان برق همیشه در حد مطلوب باقی میماند.
۳. مدیریت هوشمند Shutdown
در صورت قطع طولانی برق، UPS از طریق نرمافزار مدیریت (نظیر PowerChute، Eaton Intelligent Power، یا APC Network Management Card) با سرور ارتباط برقرار میکند و وقتی باتری رو به پایان است، سیستم را به طور منظم خاموش میکند تا آسیب دادهای رخ ندهد. این ویژگی بسیار حیاتی در شبکههای تجاری است.
۴. حفاظت در برابر اضافه جریان و نوسان شدید
UPS اغلب دارای حفاظتهای الکتریکی است:
- اضافه ولتاژ (Surge Protection)
- اتصال کوتاه
- افت ناگهانی جریان
در محیطهای IT که دهها سرور، رک و سوییچ وجود دارد، این حفاظتها از خسارتهای سنگین جلوگیری میکند.
۵. کنترل مرکزی و مانیتورینگ
در دیتاسنترها، تمام UPSها و سرورها معمولاً روی شبکه مانیتورینگ مرکزی قرار دارند.مدیر سیستم ممکن است از طریق SNMP یا نرمافزار اختصاصی، وضعیت هر UPS را ببیند (ظرفیت باتری، سلامت، مصرف توان، هشدارها، و …).این همبستگی دادهای، ثبات کل زیرساخت رو تضمین میکنه.
انواع UPS مناسب برای سرورهای رکمونت کدامند؟
UPS رکمونت (Rackmount UPS) دستگاهی است که مثل خود سرور، داخل رک نصب میشود و برق پایداری و بدون وقفه برای سرورها، سوئیچها و تجهیزات شبکه فراهم میکند.
آنها معمولاً پهنای استاندارد ۱۹ اینچ دارند و در اندازههای ۱U، ۲U، یا بیشتر ساخته میشوند.
1- UPS نوع Online Double Conversion :
بهترین و استانداردترین نوع برای سرورهای رکمونت
در این مدل، برق ورودی کاملاً به برق DC تبدیل و دوباره به AC تولیدشده برمیگردد — یعنی برق خروجی همیشه کاملاً خالص و بینوسان است.
ویژگیهای کلیدی:
- مناسب برای تجهیزات بسیار حساس (سرور، SAN، NAS، سوییچ، فایروال)
- بدون تأخیر در هنگام قطع برق
- محافظت کامل در برابر نویز و نوسان ولتاژ
- قابلیت اتصال SNMP / Modbus / USB برای مانیتورینگ شبکهای
- مدلهای ماژولار قابل افزودن باتری اضافی
نکته: در رکمونت مدلها معمولاً بین ۱ تا ۱۰kVA هستند.
نمونه برندها و مدلها:
- APC Smart‑UPS RT / SRT Rackmount
- Eaton 9PX / 9SX Rackmount
- Vertiv Liebert GXT5
- CyberPower OL Rackmount Series
2- UPS نوع Line‑Interactive Rackmount
برای سرورهای کوچک یا دفاتر با مصرف متوسط این مدل با استفاده از مدار AVR ولتاژ رو تثبیت میکنه، ولی در زمان قطعی برق اندکی تأخیر وجود داره (۲ تا ۴ میلیثانیه).
در محیطهای کمنوسان برق کاملاً کافی است.
ویژگیها:
- قیمت مناسبتر نسبت به نوع Online
- راندمان بالاتر (بازدهی ۹۵٪ یا بیشتر)
- محافظت در برابر نوسان
- ولی برای سرورهای بحرانی یا حساس کامل نیست
نمونه مدلها:
- APC Smart‑UPS Rackmount سری SMT و SMX
- PowerWalker VI / VFI Rack series
- Prolink Line‑Interactive rackmount UPS
3-UPS رکمونت ماژولار (Modular Online)
مناسب اتاق سرورها و دیتاسنترهای متوسط تا بزرگ
قابلیت افزودن ماژولهای توان و باتری دارد — یعنی میتوان بسته به نیاز کل رکها توان را افزایش داد یا تعویض کرد بدون خاموشی سیستم.
ویژگیها:
- قابلیت ارتقا در حین کار (hot‑swappable modules)
- مانیتورینگ مرکزی پیشرفته
- راندمان بسیار بالا
- هزینه اولیه بیشتر ولی طول عمر و انعطاف عالی
برندهای حرفهای:
- Huawei Modular UPS 5000‑E / 2000‑A
- Delta Modular Rackmount Series
- Eaton Blade UPS
- Vertiv EXM / Liebert EXS
دلایل اصلی انتخاب نوع UPS :
1. سطح حساسیت تجهیزات
نخست باید مشخص بشه تجهیزاتی که میخوای محافظت کنی چقدر به کیفیت برق حساسن:
- اگر دستگاهها مثل کامپیوتر، سرور، تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی یا مخابراتی هستن که با کوچکترین نوسان دچار خطا میشن، نوع Online Double Conversion بهترینه چون برق کاملاً “تمیز” تولید میکنه.
- برای سیستمهای کمحساستر مثل، دوربین مداربسته، صندوق فروش، سیستم روشنایی اضطراری، مدل Line Interactive یا حتی Offline Backup میتونه کافی باشه.
2. پایداری و کیفیت شبکه برق
کیفیت برق ورودی خیلی مهمه.
اگر در منطقهای زندگی یا کار میکنی که برق ضعیف یا نوسان زیاد داره، UPS باید توانایی تثبیت ولتاژ (AVR) و فیلتر نویز داشته باشه. در چنین شرایطی معمولاً Line Interactive یا Online UPS انتخاب منطقیتره.
3. مدت زمان پشتیبانی موردنیاز
مدت زمانی که میخوای سیستم بدون برق شهری کار کنه تعیینکنندهی ظرفیت باتریه:
- برای خاموشیهای کوتاه (۵–۱۰ دقیقه) → مدلهای اقتصادی.
- برای کار مداوم تا روشن شدن ژنراتور یا پایان فرآیند حیاتی → UPS با باتری خارجی یا ماژولار، نوع Online.
4. توان مورد نیاز کل بار
جمع توان دستگاههایی که به UPS وصل میشن (به وات یا ولتآمپر) مستقیماً نوع و ظرفیت UPS رو مشخص میکنه. مثلاً یک رک سرور ۴kW نیاز به UPS حداقل ۵kVA یا بیشتر داره.
5. نیاز به کنترل و مانیتورینگ
در محیطهایی مثل سرورها یا خطوط تولید، باید از راه دور وضعیت UPS رو دید و مدیریت کرد.
مدلهای حرفهای Online معمولاً دارای:
- پورت ارتقای شبکه (SNMP)
- نرمافزار مدیریت توان
- هشدار خودکار برای Shut Down ایمن سرورها
در مقابل مدلهای خانگی چنین ویژگیهایی ندارن.
شرکت آروند آویژه پارسیان در زمینه سرویس و نگهداری از یو پی اس های APC و MGE و هووآوی دارای خدمات بسیار جامعی می باشد که در صورت نیاز به مشاوره با متخصصان ما تماس حاصل نمایید.
